Drenaż limfatyczny

Co to jest obrzęk limfatyczny?

Obrzękiem limfatycznym nazywamy nadmierne wypełnienie tkanek podskórnych limfą (chłonką, płynem tkankowym) i jest on spowodowany zaburzonym funkcjonowaniem naczyń limfatycznych. Wyróżniamy pierwotny (wrodzony) i wtórny (nabyty) obrzęk limfatyczny. Obrzęk o charakterze pierwotnym jest wynikiem zaburzeń rozwojowych naczyń włosowatych (brak naczyń, wady w ich budowie, mała ilość), natomiast wtórny jest spowodowany uszkodzeniem naczyń w następstwie np. niewydolności układu naczyniowego, urazu (złamania, zwichnięcia), stanu zapalnego naczyń, chorób tkanki łącznej, itp. Typowymi objawami zastoju limfy są zwiększona objętość i nadmierne napięcie powłok skórnych połączone z utratą elastyczności tkanek. Obrzęki nie tylko są źródłem bólu (ucisk tkanek, rozciągnięta skóra), ale również utrudniają codzienne funkcjonowanie (ograniczenie ruchu w stawach, sztywność, ciężkość, zwiększona podatność na infekcje). Obrzęki dotyczące jamy brzusznej mogą być przyczyną przewlekłych zaparć.

Jakie są wskazania do wykonania drenażu limfatycznego?

  • niewydolność układu limfatycznego (naczyń, węzłów chłonnych)
  • urazy (złamania, zwichnięcia, skręcenia)
  • leczenie operacyjne związane z usunięciem węzłów chłonnych lub uszkodzeniem naczyń (np. mastektomia)
  • zaburzenia gospodarki hormonalnej, wodno – elektrolitowej
  • praca wymagająca przyjmowania jednej pozycji (stojącej, siedzącej, kucznej), z ograniczoną możliwością jej zmiany

W jaki sposób wykonywany jest masaż limfatyczny?

Techniki manualne wykorzystywane podczas drenażu charakteryzują się bardzo powolnymi i płynnymi ruchami oraz płytką formą masażu (naczynia limfatyczne nie są umiejscowione głęboko, tak jak mięśnie). Celem terapii jest przepchnięcie zalegającej limfy do węzłów chłonnych, które są udrażniane w pierwszej kolejności. Pacjent pierwsze efekty odczuwa i widzi już od razu po zabiegu.

Czy drenaż limfatyczny daje trwałe efekty?

Pacjent objęty regularną terapią, odciąża nadmiernie przepełnione płynem tkankowym węzły chłonne oraz naczynia limfatyczne, dzięki czemu odblokowuje je i jednocześnie zmusza do pracy. Mimo szybkich efektów widocznych już po pierwszym zabiegu, wskazanym jest kontynuacja drenażu dotąd, dopóki układ limfatyczny będzie na tyle wydolny, żeby pracować prawidłowo samodzielnie. W przypadku przewlekłego obrzęku występuje błędne koło, ponieważ jego chroniczny charakter powoduje przeciążenie układu limfatycznego, naczynia poszerzają się, przez co efektywność ich pracy zmniejsza się, a obrzęk nasila. Istotnym jest znalezienie przyczyny powstawania obrzęku, dzięki czemu istnieje możliwość wdrożenia kierunkowych działań.

Jakie są przeciwwskazania do wykonania drenażu limfatycznego?

  • zakrzepica żylna
  • stany zapalne skóry
  • rany skóry (brak ciągłości)
  • ostre urazy tkanek miękkich
  • choroby nowotworowe
  • gorączka
  • ogólny zły stan zdrowia

Jaki jest czas trwania drenażu limfatycznego?

Podczas drenażu limfatycznego nie wolno dopuścić do przegrzania tkanek, dlatego czas trwania drenażu pojedynczej części ciała powinien trwać nie dłużej niż 20 minut. Terapię zawsze należy rozpocząć od opracowania węzłów chłonnych w celu ich opróżnienia i wytworzenia podciśnienia w układzie limfatycznym, a dopiero w następnej kolejności możliwym jest przepchnięcie chłonki w kierunku węzłów. Ze względu na charakter przepływu limfy i konieczność zastosowania odpowiednich technik, tempo zabiegu jest stosunkowo powolne.

Jakie są ogólne zalecenia dla osób z obrzękami?

  • unikać przegrzewania obrzękniętych okolic
  • nie stosować ubrań z ciasnymi opaskami (gumkami, ściągaczami, paskami)
  • układać obrzęknięte kończyny powyżej tułowia
  • wprowadzić pracę mięśni w okolicach obrzękniętych
  • nie należy ignorować nawet niewielkiego obrzęku
  • zredukować masę ciała do prawidłowej, wyeliminować z diety sód