Ból miednicy u mężczyzn – postępowanie fizjoterapeutyczne

Leczenie fizjoterapeutyczne

W 90% przypadków mężczyzn zgłaszających się do gabinetu rehabilitacyjnego, ból jąder związany jest ze wzmożonym napięciem mięśniowym krocza i już podczas pierwszego badania, fizjoterapeuta może jednoznacznie stwierdzić podwyższone napięcie mięśni dna miednicy, co jest sygnałem do rozpoczęcia terapii. Nasilenie bólu jąder wraz z biegiem dnia, któremu bardzo często towarzyszy ból podbrzusza jest specyficznym objawem występującym w tym schorzeniu. Wśród czynników które wpływają na intensyfikację dolegliwości jest m.in. spożycie alkoholu, pozycja siedząca, wytrysk czy wypełnienie pęcherza moczowego. Mężczyźni zgłaszają również inne dodatkowe objawy takie jak bóle: prostaty, członka, pachwiny, odbytu i kości ogonowej, jak również przedwczesny wytrysk, zaburzona erekcja, ból przy ejakulacji. Mężczyzna zgłaszający się do gabinetu rehabilitacyjnego z dolegliwościami bólowymi w obrębie miednicy, u którego zostały już wykonane badania wykluczające schorzenia mające wpływ na pojawienie się objawów niebakteryjnego zapalenia prostaty czy bólu jąder, może rozpocząć terapię rehabilitacyjną. Szczegółowy wywiad i badanie pacjenta powinny być wykonane na pierwszym spotkaniu z fizjoterapeutą, czego głównym celem jest ustalenie miejsca chronicznie napiętych mięśni oraz czynników mogących wpływać na podwyższenie napięcia mięśni dna miednicy. Terapia w niebakteryjnym zapaleniu prostaty czy bólu jąder może mieć różny charakter, ale podstawowym celem leczenia w obu schorzeniach jest eliminacja dolegliwości bólowych miednicy poprzez zabiegi rozluźniające mięśnie dna miednicy.

Wśród dostępnych i zalecanych metod fizjoterapeutycznych znajdują się:

  • masaż manualny struktur dna miednicy wykonywany przez odbyt i z zewnątrz
  • masaż i uciskanie punktów bolesnych w obrębie miednicy i kręgosłupa
  • nauka świadomej relaksacji mięśni poprzez techniki elektrostymulacji i terapii biofeedback
  • samodzielne ćwiczenia wykonywane w domu według instruktażu wyuczonego pod opieką fizjoterapeuty

Perspektywa leczenia fizjoterapeutycznego w przypadku niebakteryjnego zapalenia prostaty czy bólu jąder u każdego pacjenta może wyglądać inaczej, a wpływ na to ma wiele czynników (np. ilość bodźców wywołujących wzrost napięcia mięśni, reakcja ciała na stosowane zabiegi, nastawienie i zaangażowanie pacjenta w terapię). Zdarzają się sytuacje kiedy leczenie trwa miesiącami, ale również są takie przypadki, kiedy pacjent odczuwa poprawę już po pierwszym zabiegu i terapia ma szybki przebieg. Bóle zlokalizowane w obrębie miednicy u mężczyzn występują znacznie rzadziej niż u kobiet, a leczenie fizjoterapeutyczne należy jeszcze do mało popularnych form terapii. Przyczyn występowania dolegliwości bólowych może być wiele, a najczęstszymi, które mogą być objęte specjalistyczną rehabilitacją są niebakteryjne przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego oraz ból jąder. Zarówno niebakteryjne przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego, jak i ból jąder należą do skomplikowanych jednostek chorobowych i wymagają szczegółowej diagnostyki u specjalisty. Jeżeli lekarze nie stwierdzą żadnych nieprawidłowości w badaniach obrazowych czy laboratoryjnych, a farmakoterapia nie przyniosła pożądanych efektów, pacjent otrzymuje zielone światło do rozpoczęcia specjalistycznej rehabilitacji mięśni dna miednicy.

Charakterystyka schorzenia

Przyczynami wzmożonego napięcia mięśniowego mogą być m.in. przebyte urazy ortopedyczne, zabiegi chirurgiczne, problemy jelitowe, schorzenia odbytu, oraz przewlekłe stany stresowe i lękowe.Częstymi pacjentami są mężczyźni w wieku 30-40 lat, którzy zmagają się w swoim życiu codziennym ze stanami lękowymi i stresem. Zadaniem fizjoterapeuty jest znalezienie jak najwięcej czynników, mogących mieć wpływ na podwyższenie napięcia mięśni dna miednicy, co może znacznie ułatwić i przyspieszyć terapię. Niebakteryjne przewlekłe zapalenie prostaty charakteryzuje się tym, że obszar w okolicach gruczołu krokowego jest bolesny, ale posiew z moczu i spermy nie wykazuje stanu zapalnego, a badania wykluczyły inne jednostki chorobowe i co istotne, budowa prostaty jest prawidłowa. Najczęstszą przyczyną dolegliwości zlokalizowanych w okolicy krocza są bóle permanentnie napięte mięśnie dna miednicy i w większości przypadków nie sam gruczoł krokowy daje objawy, ale tkanki dookoła niego. Specyficznym objawem towarzyszącym niebakteryjnemu zapaleniu prostaty, podobnie jak w przypadku bólu jąder, jest zmienność nasilenia dolegliwości bólowych w ciągu dnia, czyli rano jest najlepiej, a w ciągu dnia natężenie bólu zwiększa się, a wpływ na to ma m.in. styl życia (siedząca praca, stres, alkohol). Ból pośladków, szczypanie w obrębie cewki moczowej, bóle odbytu, przedwczesny wytrysk, trudności z rozpoczęciem mikcji i oddawaniem stolca, problemy z erekcją są dodatkowymi objawami towarzyszącymi schorzeniu. Inne okolice ciała, gdzie może pojawić się ból to: pachwina, uda, jądra, dolna część brzucha. Do czynników mających wpływ na zwiększenie napięcia mięśni dna miednicy należą m.in. schorzenia odbytu oraz zabiegi w tym obszarze, urazy ortopedyczne, leczenie operacyjne (np. usunięcie wyrostka robaczkowego), siedząca praca, problemy z kręgosłupem, życie w ciągłym pośpiechu i stresie. Przyczyn można szukać również w okresie dzieciństwa, np. może to być związane ze zbyt wczesnym przyuczaniem do samodzielnego korzystania z nocnika lub z negatywnymi emocjami zatrzymanymi w ciele. W sytuacji kiedy czynnik (lub kilka czynników nakładających się na siebie) stale pobudza mięśnie do skurczu, dochodzi do powstania stałego napięcia i przeciążenia mięśni, które zaczynają boleć, ponieważ są nieodżywione i dochodzi w nich do mikrourazów.